دستگاه گوارش سالم، تضمین کننده سلامت افراد است. اختلال در این روند نه تنها بدن را از مواد مغذی محروم می کند بلکه باعث تجمع مواد زائد در بدن می شود که در این میان برخی گیاهان با خواص دارویی برای رفع مشکلات دستگاه گوارش مفید هستند.
1- اسفرزه؛ ضد یبوست
دانه های اسفرزه به علت وجود لایه موسیلاژی به عنوان ملین و برطرف کننده ناراحتی های ناشی از بواسیر مطرح است. مهم ترین اثر اسفرزه رفع یبوست است که برای اثر بخشی بهتر باید دانه ها با مقدار زیادی آب یا مایعات مصرف شود چرا که موسیلاژ سطح دانه ها برای حجیم شدن احتیاج به آب زیادی دارد تا عملکرد آن به حداکثر برسد. مصرف اسفرزه بهتر است همراه با مایعات یا آب زیادتر از حد معمول باشد.
2- سنا؛ بهترین گیاه برای تخلیه روده در اعمال جراحی و یا عکسبرداری از روده ها
سنا بهترین گیاه برای درمان یبوست است. این گیاه اثر مسهلی نسبتا قوی داشته و برای تخلیه روده در اعمال جراحی و یا عکسبرداری از روده ها استفاده میشود. بهتر است سنا از فرآورده های صنعتی آن که به شکل قرص است مصرف شود اما نیم تا یک گرم از برگ سنا به صورت دم کرده یا جوشانده با یک لیوان آب در روز نیز می تواند استفاده شود که محلول تهیه شده بسیار تلخ است. مصرف بیش از حد این گیاه میتواند سبب دردهای شکمی، دل پیچه و تنبلی روده ها را در پی داشته باشد؛ برای جلوگیری از تنبلی روده ها و عوارض طولانی مدت سنا بهتر است پس از یک یا دو هفته مصرف آن قطع شود. سنا در حاملگی و شیردهی منع مصرف دارد چرا که مدارکی مبنی بر اثرات موتاژنیک و ژنوتوکسیک گزارش شده است. همچنین میوه سنا برای کودکان مناسب است و اثری ملایم تر از برگ دارد و مقدار مصرف آن همانند برگ است.
3- شیرین بیان؛ ضد التهاب راه های تنفسی
شیرین بیان از قدیم به عنوان بهترین جلوگیری کننده و درمان کننده التهاب و زخم های معده مورد مصرف بوده است. خلط آور، ضد سرفه و ضد التهاب بودن قسمت های فوقانی راه های تنفسی از دیگر اثرات مهم این گیاه است. نحوه مصرف شیرین بیان بدین ترتیب است که 2 تا 15 گرم پودر ریشه را میتوان روزانه در یک لیوان آب ریخته و به مدت 5 دقیقه جوشاند سپس آن را صاف و در یک یا چند نوبت مصرف کرد که این مقدار حاوی حدود 200 تا 800 میلی گرم گلی سریزین بوده که مقدار مجاز مصرف گلی سریزین در روز 2 دهم میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
مصرف روزانه بیش از 50 گرم به مدت بیش از 6 هفته شیرین بیان ممکن است باعث عوارضی از جمله احتباس آب در بدن، کاهش سدیم، افزایش پتاسیم و فشار خون شود؛ بنابراین افرادی که دارای پر فشاری خون بوده و یا زمینه آن را دارند باید فرآورده های شیرین بیان را با احتیاط مصرف کنند. برای افرادی که دارای پر فشاری خون هستند، فرآورده هایی از شیرین بیان تهیه شده که دارای گلی سریزین کمتری است که به نام فرآورده های دگلی سریزه در بازار موجود است همچنین بی خطر بودن آن در دوران بارداری و شیردهی به اثبات نرسیده و بهتر است مصرف نشود.
4- بابونه؛ مرهم زخم های سطحی گوارش
بابونه گیاهی است علفی و در اکثر نقاط ایران میروید. بابونه شیرازی به عنوان تقویت کننده معده، ضد خونریزی، ترمیم کننده زخم های سطحی و ضد اسپاسم گوارشی مصرف سنتی دارد. به منظور تهیه چای بابونه یک لیوان آب جوش را با 1 تا 2 گرم از گل های خرد شده مخلوط کنید و پس از 15 دقیقه آن را صاف و مصرف کنید این میزان میتواند تا 3 بار در روز تکرار شود و برای کودکان میتوان از همین روش استفاده کرد فقط میزان گیاه در هر نوبت 2 گرم باشد. مصرف بابونه و فرآورده های حاوی آن در افرادی که حساسیت به گرده های علف هرز دارند، مضر است. مصرف آن در بارداری منع شده اما در دوره شیردهی عوارض جانبی گزارش نشده است.
5- نعناع، ضد دردهای گوارشی و رفع سردی
نعناع، عرق و اسانس آن به عنوان ضد نفخ، تسهیل کننده هضم غذا، ضد دردهای گوارشی و رفع سردی، مصرف سنتی دارند. نعناع به دو گونه نعناع قمی و نعناع فلفلی یا سوسنمبر است که اکثر خواص آن مربوط به وجود منتول در اسانس آن است و شامل اثرات ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم، ضداحتقان و صفرا آور است. مصرف گیاه نعناع و یا عصاره های آن حتی در طولانی مدت ایجاد عارضه نمیکنند و عوارض احتمالی اکثرا به اسانس و یا منتول در فرآورده مربوط میشود. به دلیل ایجاد تحریک، التهاب و زخم، هیچ گاه نباید از اسانس خالص نعناع به طور موضعی یا خوراکی استفاده کرد. گزارشی مربوط به تداخلات دارویی، غذایی، مصرف در حامگی و شیردهی یا عوارض دیگر وجود ندارد و به نظر میرسد مصرف در حد دارویی آن بی عارضه باشد. با این حال ممکن است باعث کاهش شیر مادران شود که باید با احتیاط آن را مصرف کنند.
فرآورده خوراکی نعناع از گونه Spicata توسط صنایع دارویی در حال حاضر تولید میشود که به صورت قطره ای به نام «کارمینت» در داروخانه ها وجود دارد و این قطره برای رفع نفخ، درد و اسپاسم بسیار ایده آل بوده و عملکرد آن بین 10 تا 15 دقیقه است.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |