جولان میکروب در برخی عطاری ها

به گزارش پایگاه خبری عصر تفکر، به نقل از محققان دانشگاه پیام نور نقده گفت: اکثر گیاهان ادویه ‌ای و دارویی که در عطاری ‌ها و به‌صورت فله ‌ای ارائه می‌‌شوند، از نظر بهداشتی دارای سلامت غذایی و داروئی نیستند و امکان اینکه مصرف‌کننده دچار بیماری‌ های میکروبی، قارچی و انگلی شود، وجود دارد. کاربرد گسترده این گیاهان خشک ‌شده به‌عنوان ادویه، چاشنی غذا، سالاد، افزودنی و نیز در تهیه غذاهای مختلف مانند آش ‌های محلی و خورش ‌ها و در نهایت استفاده ‌های داروئی نیز بسیار رایج است. از سوی دیگر وفور دسترسی به گیاهان در کنار پاره ‌ای از مشکلات دیگر، موجب عدم تمایل صنعتگران برای ورود به بخش بسته‌ بندی گیاهان خشک‌شده است.

آنگونه که صاحب‌ نظران می‌‌گویند، جمع ‌آوری و جابجایی این گیاهان، همیشه در شرایط بهداشتی انجام نمی‌ شود و در نتیجه می‌‌تواند سبب وارد شدن تعداد زیادی از میکروب‌ ها و در نتیجه باعث ایجاد خسارت شود. حتی گیاهانی که آماده مصرف هستند مانند گیاهان تازه و خشک و فرآورده‌ های آن‌ ها نیز ممکن است حاوی تعداد زیادی از میکروارگانیسم‌ ها ازجمله باکتری ‌های پاتوژن و کپک و مخمر باشند که اگر مورد بررسی قرار نگیرند و تیمارهای مناسب روی آن‌ ها اعمال نشود، باعث تخریب سریع این محصولات و ایجاد بیماری ‌های مختلف در انسان می‌‌شوند.

برای بررسی این موضوع بسیار مهم که جمع کثیری از مردم با آن رو در رو هستند، محققینی از دانشگاه پیام نور نقده، دست به انجام یک مطالعه پژوهشی زده‌ اند که در آن امکان آلودگی گیاهان ادویه ‌ای عرضه ‌شده در عطاری ‌ها مورد بررسی علمی و فنی قرار گرفته است.

برای انجام این تحقیق، پژوهشگران فوق، دو گیاه پرمصرف نعناع خوراکی و پونه کوهی را از 26 عطاری مختلف شهر ارومیه جمع ‌آوری کرده و پس از انتقال به آزمایشگاه، از نظر میکروبی مورد آزمایش قرار دادند. نتایج این تحقیق به‌ خوبی نشان می‌‌دهد که گیاهان فله ‌ای عرضه ‌شده در عطاری ‌ها دارای آلودگی ‌های قابل ‌توجهی هستند و وجود سیستم نظارتی جامع برای حل این مشکل ضروری است.

بر همین مبنا، وحید کاروانی، عضو هیئت‌ علمی دانشگاه پیام نور نقده و دیگر همکارش در این پژوهش می‌‌گویند: «بسیاری از گیاهان ادویه ‌ای در عطاری ‌ها به لحاظ آلودگی ‌های میکروبی، سموم کشاورزی و فلزات سنگین، استاندارد نبوده و فاقد تاریخ مصرف و تاریخ تولید هستند و در واقع به همین دلیل، خواص مؤثر خود را از دست می‌‌دهند.

بنا بر اظهار محققان فوق: «نتایج حاصل از بررسی ‌ها، آلودگی به میکروارگانیسم خطرناک سالمونلا را نیز نشان می‌‌دهد و هر دو نمونه طبیعی و کاشته شده گیاهان دارویی مورد اشاره، با باکتری فوق آلوده بودند.

آنگونه که کاروانی و همکارش می‌ گویند: «در این تحقیق میانگین شمارش باکتری ‌های مورد مطالعه در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی که برای ادویه تدوین شده است، بیشتر بود. همچنین در همه موارد شمارش میکروبی، میزان آلودگی در نمونه کشت ‌شده، بیشتر از نمونه طبیعی بود.

به بیان محققین فوق که نتایج پژوهش آن ‌ها در مجله «ایمنی زیستی» منتشر شده است: «مشکلات عمده بخش عطاری ‌ها مربوط به مسائل آموزشی و کسب مجوز است که سبب می‌ شود عطاری ‌های بدون مجوز، گیاهان دارویی و غیر دارویی را به فروش برسانند. به همین جهت، سازوکاری لازم است تا گیاهان دارویی و ادویه ‌جات به ‌صورت منظم و طبق اصول صحیح، بسته ‌بندی و توزیع شوند و کنترل لازم بر روی آن‌ ها انجام شود. چرا که عدم نظارت صحیح، علاوه بر ضرر و زیان مرتبط با سلامت مردم، می‌‌تواند به‌ تدریج منجر به عدم مصرف فرآورده‌ های گیاهی در جامعه شود.

مجله «ایمنی زیستی» که به انتشار این یافته ‌ها پرداخته است، متعلق به انجمن ایمنی زیستی ایران است.